Farmakologiczna stymulacja owulacji stanowi skuteczną metodę leczenia niepłodności, którą stosuje się u Kobiet z zaburzeniami owulacji.
Ta metoda jest również stosowana u par starających się ciążę w procedurze in vitro. Zanim jednak przejdziemy do omawiania stymulacji owulacji oraz jej monitorowania, poniżej zamieszczamy kilka istotnych informacji dotyczących owulacji. Jeżeli Kobieta ma prawidłowy cykl miesiączkowy, to wówczas dochodzi u niej do owulacji, zwanej jajeczkowaniem (czyli do uwolnienia z jajnika jednej komórki jajowej, która jest gotowa do zapłodnienia). Owulacja w prawidłowym cyklu jajnikowym odbywa się około 14-1 5 dnia cyklu miesięcznego. Jeśli do niej dojdzie to w jajniku w miejscu pęcherzyka owulacyjnego powstaje tzw. ciałko żółte produkujące hormon żeński – progesteron. Dlatego w jednej z metod monitorowania owulacji stosuje się pomiar tego hormonu ok. 23 dnia cyklu. Poziom podwyższony świadczy, że owulacja się odbyła.
Jeśli komórka jajowa połączy się z plemnikiem, to wtedy powstaje zarodek oznaczający początek ciąży. Do zapłodnienia najczęściej dochodzi w jajowodzie, a dokładniej w jego końcowej części (blisko jajnika) – w tzw. bańce jajowodu. Owulacja oznacza moment najwyższej płodności w cyklu menstruacyjnym. Współżycie w trakcie owulacji oraz w okresie okołoowulacyjnym (14-17 dzień cyklu) daje zatem największe szanse na zajście w ciążę. Obserwacja cyklu w przypadku Kobiet zdrowych, miesiączkujących regularnie, umożliwia precyzyjne zaplanowanie ciąży.
Zazwyczaj owulacja występuje 12-16 dni przed kolejnym krwawieniem miesięcznym. Jeśli w danym cyklu była owulacja, a nie dojdzie do zapłodnienia to miesiączka pojawia się około 14 później. Druga połowa cyklu po odbytej owulacji ma wtedy prawie zawsze dokładnie 14 dni, po których albo przychodzi kolejne krwawienie miesiączkowe albo parę dni po spodziewanej miesiączce mamy dodatni test ciążowy.
Cykl miesiączkowy, w którym nie ma jajeczkowania, jest nazywany cyklem bezowulacyjnym (nie dochodzi do uwolnienia komórki jajowej z jajnika). Zaburzenia owulacji mogą towarzyszyć niektórym chorobom, dzieje się tak np. w zespole policystycznych jajników, przy niedoczynności tarczycy czy nadmiarze hormonu Prolaktyny, produkowanej przez przysadkę mózgową bądź w przypadku insulinooporności. Brak owulacji bądź nieregularne jajeczkowanie znacznie opóźnia, a nawet uniemożliwia zajście w ciążę.
Czy wiesz, że zaburzenia owulacji są aż w 40 proc. przyczyną niepłodności u Kobiet?
Statystyki mówią także, że brak jajeczkowania jest przyczyną niepłodności u ok. 15-25 % par.
Warto wiedzieć, że jedną z przyczyn niepłodności są zaburzenia hormonalne, spowodowane np. zespołem policystycznych jajników, insulinoopornością i chorobami tarczycy. W przypadku starania się o dziecko i braku owulacji lub gdy występuje nieregularne jajeczkowanie konieczne jest zastosowanie kuracji hormonalnej.
Monitorowanie owulacji, czyli jajeczkowanie pod kontrolą
-Komu zaleca się monitorowanie owulacji? – pyta Pani Katarzyna, jedna z pacjentek Centrum FemiMea?
Kobietom mającym nieregularne miesiączki oraz tym Paniom, których starania o poczęcie dziecka trwają ponad rok. Na monitorowanie owulacji składa się kilka wizyt u lekarza, na które Pacjentka przychodzi w ściśle określonych dniach cyklu.
Monitorowanie owulacji trwa zazwyczaj kilka cykli. Umożliwia precyzyjną ocenę momentu jajeczkowania, zwiększając szanse na poczęcie dziecka, dzięki zaplanowaniu odpowiedniego czasu współżycia.
Podczas tych wizyt Pacjentka ma wykonywane badanie USG, podczas którego jest oceniany wzrost pęcherzyków jajnikowych Graafa (zawierających komórki jajowe) oraz kontrolowana grubość endometrium. Lekarz prowadzący ocenia na jakim etapie dojrzewania znajduje się pęcherzyk. Tego typu wiedza jest niezwykle pomocna nie tylko w przypadku naturalnego poczęcia dziecka, gdyż wyznacza najlepszy moment na współżycie. Również przy poczęciu metodą pozaustrojowego zapłodnienia pomaga wyznaczyć datę punkcji jajników, która jest niezbędna do procedury transferu zarodka.
Stymulacja owulacji – po co się ją stosuje?