Statystyki szokują: Każdego dnia na raka szyjki macicy umiera średnio 5 Polek. Co roku nowotwór szyjki macicy jest diagnozowany u około 3 tys. kobiet w Polsce. Zazwyczaj jest wykrywany w wysokim stopniu zaawansowania, dlatego połowa z nich umiera (wszystkie w wysokim stadium raka szyjki macicy). Według specjalistów ginekologów – onkologów, stopień zaawansowania choroby jest najważniejszym czynnikiem decydującym o szansie na skuteczne leczenie raka szyjki macicy.
Jakie są rokowania? Rak szyjki macicy wcześnie wykryty jest często całkiem wyleczalny.
Jakie są przyczyny raka szyjki macicy?
Główne czynniki wpływające na rozwój raka szyjki macicy to:
- przewlekłe zakażenie wirusem HPV,
- negatywnie na naszą odporność wpływa palenie papierosów, tak więc również w przypadku infekcji HPV powinniśmy pomyśleć o porzuceniu tego nałogu.
Długotrwałe zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego w największym stopniu zwiększa ryzyko zachorowania na raka szyjki macicy.
Najczęściej za rozwój raka szyjki macicy są odpowiedzialne tzw. wysoko onkogenne typy wirusa HPV. Wirus brodawczaka ludzkiego o największym potencjale onkogennym to genotyp 16, następnie HPV 31 i 18.
Do objawów raka szyjki macicy zaliczamy m.in.:
- krwawienie podczas seksu i po badaniu ginekologicznym
- krwiste i obfite upławy o nieprzyjemnym zapachu
- ból w okolicy podbrzusza i miednicy
- trudności w oddawaniu moczu.
Jednak wymieniane objawy raka szyjki macicy pojawiają się już przypadku nacieku raka szyjki macicy na inne części narządu rodnego bądź narządy sąsiadujące w miednicy mniejszej.
Wybór jednej z metod leczenia raka szyki macicy jest uzależniony od stopnia zaawansowania choroby.
Wyróżniamy 4 stopnie zaawansowania raka szyjki macicy:
I stopień – w przypadku nowotworu w tym stadium rak jest ograniczony do macicy, najczęściej tylko do szyjki macicy
II stopień – rak obejmuje szyjkę macicy i często trzon macicy jednak wychodzi także poza ten narząd, jednak nie ma przerzutów na ściany miednicy albo dolną część pochwy (1/3 dolna pochwy nie zawiera komórek nowotworowych)
III stopień – w tym stadium rak obejmuje szyjkę macicy z trzonem macicy oraz obejmuje ścianę miednicy albo dolną część pochwy. W tym stadium dochodzi do zajęcia węzłów chłonnych miednicowych i okołoaortalnych.
IV stopień – w tym stadium rak rozprzestrzenił się i zaatakował pobliskie narządy, jak pęcherz moczowy lub odbytnica (stadium IVa) lub są przerzuty odległe min. do kości, płuc, czy wątroby (stadium IVb).
We bardzo wczesnym stadium zaawansowania raka szyjki macicy (tzw. stadium przedkliniczne) i w młodym wieku pacjentki można zastosować leczenie oszczędzające narząd rodny, czyli usuniecie szyjki macicy z marginesem tkanek zdrowych zachowując płodność.
Polega ono na miejscowym usunięciu zmian nowotworowych szyjki macicy, często w postaci amputacji szyjki macicy.
Tego typu leczenie się stosuje w przypadku zmian przednowotworowych, takich jak: dysplazja szyjki macicy, czy w raku szyjki macicy nie naciekającym.
Jeśli guz nacieka, leczenie raka szyjki macicy obejmuje wycięcie macicy z górną częścią pochwy oraz węzłów chłonnych.
Warto pamiętać o profilaktyce raka szyjki macicy.
Badania kliniczne potwierdzają, że szczepienie przeciwko wirusowi HPV chroni przed rakiem szyjki macicy. Dlatego, aby zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka szyjki macicy warto się zaszczepić.
Jesteś aktywna seksualnie i nie wiesz czy nie jesteś zarażona wirusem HPV?
Aby dowiedzieć się czy nie jesteś zarażona wirusem brodawczaka ludzkiego (wirusem HPV) wykonaj test w tym kierunku. Możesz zamówić zestaw do samodzielnego pobrania testu we własnym domu. Trzeba pobrać materiał do badania z pochwy specjalnym zestawem i wysłać kurierem do laboratorium. Jest to tzw selfsampling.
Autor wpisu
Dr n. med. Wojciech Homola
specjalista położnictwa i ginekologii, autor wielu prac naukowych z zakresu HPV oraz profilaktyki raka szyjki macicy, wieloletni wykładowca akademicki. Na codzień wykonuje usg ginekologiczne i usg piersi, kolposkopie, histeroskopie oraz konizacje szyjki macicy LEEP.
