Definicja i cel histeroskopii.
Histeroskopia, inaczej wziernikowanie macicy, jest to małoinwazyjny zabieg endoskopowy, który pozwala na precyzyjną ocenę wnętrza macicy, kanału szyjki macicy oraz ujść macicznych jajowodów.
Histeroskopia wykorzystywana jest zarówno w procesie rozpoznawania problemów występujących w kobiecych narządach rodnych, jak również w przypadku ich leczenia.
Histeroskopia jest badaniem, umożliwiającym nie tylko dokładne zbadanie jamy macicy oraz ściany macicy, ale także pozwalającym usunąć wykryte nieprawidłowości w obrębie narządu rodnego.
Badanie histeroskopowe jest metodą diagnostyczno-terapeutyczną, wykorzystywaną w diagnostyce i leczeniu niepłodności, nawracających poronień oraz zaburzeń cyklu miesiączkowego i nieprawidłowych krwawień. Najczęściej wtedy jest wykonywana najpierw histeroskopia diagnostyczna, w której wykorzystuje się najcieńsze histeroskopy o średnicy ok 4 mm.
Celem histeroskopii jest ocena jamy macicy oraz zmian patologicznych w obrębie błony śluzowej macicy.
Wyróżniamy dwa rodzaje histeroskopii:
- histeroskopia diagnostyczna
- histeroskopia operacyjna
Oba rodzaje histeroskopii są dziś wykonywane jak histeroskopia ambulatoryjna i może być wykorzystane znieczulenie miejscowe. Histeroskopia operacyjna często jest też wykonywana w znieczuleniu ogólnym.
Celem histeroskopii diagnostycznej jest wykrycie ewentualnych zmian chorobowych w obrębie macicy, takich jak:
- zrosty wewnątrzmaciczne
- mięśniaki podśluzówkowe
- polipy trzonu macicy
Wskazaniami do wykonania histeroskopii diagnostycznej są:
- problemy z zajściem w ciążę
- podejrzenie wad w budowie macicy i zmian patologicznych w obrębie jamy macicy, jak np rak szyjki macicy
- nieprawidłowe krwawienia z dróg rodnych, w tym krwawienia po menopauzie
- ocena ujść macicznych jajowodów
Jeśli podczas histeroskopii diagnostycznej zostaną wykryte nieprawidłowości w obrębie jamy macicy, to konieczna jest operacyjna histeroskopia, która nadal może być wykonana jako histeroskopia ambulatoryjna.
Przygotowanie do zabiegu, co warto wiedzieć?
Przed wykonaniem zabiegu histeroskopii operacyjnej nie ma konieczności stosowanie specjalnych leków hormonalnych, zaleca się zastosowanie kilka dni przed zabiegiem leków dopochwowych odkażających, które zmniejszą ryzyko infekcji. Histeroskopię wykonujemy do 10-12 dnia cyklu, a najlepiej zaraz po zakończeniu miesiączki. Przed zabiegiem pacjentka powinna pokazać lekarzowi prawidłową cytologię nie starszą niż rok bądź ujemy test na HPV.
Przed zabiegiem Pacjentka powinna unikać 7 dni leków upośledzających krzepnięcie krwi takich jak np. aspiryna czy acard.
Przebieg procedury, co się dzieje podczas histeroskopii?
Histeroskopia wykonywana jest na fotelu ginekologicznym, w pozycji ginekologicznej.
W przypadku histeroskopii operacyjnej i dużych bądź licznych zmian czasem, np. polipów konieczne bywa zastosowanie znieczulenia ogólnego.
W czasie histeroskopii, przez pochwę i szyjkę macicy do jamy macicy lekarz wprowadza delikatnie histeroskop, czyli specjalne urządzenie optyczne.
W dalszym etapie badania jamę macicy wypełnia się jałową solą fizjologiczną, a dzięki temu za pomocą kamery histeroskopu można dokładnie zbadać wnętrze macicy i kanał szyjki macicy.
Lekarz ginekolog, podczas wykonywania histeroskopii, ocenia obraz jamy macicy na ekranie monitora, w dużym powiększeniu.
Histeroskopię można połączyć z jednoczesnym wykonaniem zabiegu terapeutycznego, czyli z usunięciem zmian takich, jak polipy endometrialne czy mięśniaki podśluzówkowe.
W przypadku histeroskopii operacyjnej, przez histeroskop wprowadzane są do wnętrza macicy narzędzia chirurgiczne, a dzięki temu można wykonać operację o niskim poziomie inwazyjności. Obecnie w histeroskopia operacyjna wykonywana jest najczęściej tzw. miniresektoskopem, czyli endoskopem o średnicy ok 5 mm, który na końcu ma wysuwaną pętelkę elektryczną bipolarną, która usuwa zmianę, np. polipa jednocześnie zamykając naczynia krwionośne. W czasie takiego zabiegu krwawienie jest nie większej niż w czasie histeroskopii diagnostycznej.
Okres rekonwalescencji, czego się spodziewać?
Po zabiegu przez kilka dni może pojawić się niewielkie krwawienie z dróg rodnych oraz ból podbrzusza podobny do miesiączkowego. Pamiętajmy, że w żadnym zabiegu nie da się całkowicie wykluczyć możliwych komplikacji dlatego ważny jest odpowiedzialny okres rekonwalescencji. Jeśli pacjentka po zabiegu zauważy niepokojące dolegliwości powinna od razu skontaktować się z lekarzem wykonującym badanie histeroskopowe – jednak pamiętajmy, że powikłania zdarzają się niezmiernie radko.
Podczas rekonwalescencji Pacjentka powinna dużo wypoczywać, unikać wysiłku i dźwigania ciężkich przedmiotów. Więcej o histeroskopii przeczytasz również tutaj.
Dr n. med. Wojciech Homola, specjalista położnictwa i ginekologii, autor wielu prac naukowych, min. z zakresu diagnostyki prenatalnej, infekcji HPV oraz profilaktyki raka szyjki macicy, wieloletni wykładowca akademicki. Na codzień prowadzi ciąże, wykonuje zabiegi HyFoSy, pomaga w doborze antykoncepcji, wykonuje kolposkopie, histeroskopie oraz elektrokonizacje szyjki macicy.
- Zabieg polega na wprowadzeniu przez pochwę i kanał szyjki macicy do wnętrza macicy histeroskopu, wyposażonego w kamerę oraz narzędzia chirurgiczne, umożliwiające wycięcie patologicznych zmian i pobranie próbek do badania histopatologicznego. Histeroskop przechodzi przez pochwę i następnie z kanału szyjki macicy do jamy.
- W czasie zabiegu wnętrze macicy wypełnia się solą fizjologiczną, ułatwiającą dokładną ocenę jamy macicy.
- Lekarz przeprowadzający zabieg ocenia obraz na monitorze, w dużym powiększeniu.
- Niedogodności wiążące się z zabiegiem można porównać do zwykłego badania ginekologicznego.
Jeśli zabieg wykonywany jest w szpitalu, a została wykonana histeroskopia zabiegowa i zastosowano znieczulenie ogólne to po wykonanym zabiegu pacjentka przebywa w szpitalu standardowo 1-3 dni. W przypadku usuwania zmian pojawiających w macicy w czasie histeroskopii ambulatoryjnej pacjentka po około godzinie idzie do domu.
Na badanie należy zgłosić się po ustaniu miesiączki, na początku cyklu – najlepiej co 10-12 dnia cyklu. Pacjentka nie może krwawić ani mieć infekcji okolic intymnych.
- Histeroskopia to nie jest to samo, co łyżeczkowanie.
- Histeroskopia jest zabiegiem, polegającym na oglądaniu wnętrza macicy w powiększeniu za pomocą specjalnego urządzenia optycznego zwanego histeroskopem.
- Obraz pokazuje się na ekranie monitora, a dzięki temu lekarz może precyzyjnie usnąć zmiany w jamie macicy.
- Natomiast łyżeczkowanie odbywa się bez działu monitora, czyli jest zabiegiem mniej precyzyjnym wykonywanym „na ślepo”.
Badanie histeroskopowe pozwala wykryć groźne zmiany zarówno w obrębie szyjki macicy jak i jamy – pobierana jest biopsja do badania histopatologicznego z podejrzanych miejsc.
- Histeroskopia jest badaniem bezpiecznym, dobrze tolerowanym przez Pacjentki.
- Powikłania zdarzają się niezwykle bardzo rzadko, jednym z najpoważniejszych powikłań aczkolwiek pojawiającym się bardzo rzadko jest uszkodzenie ściany macicy. Bardzo rzadko zdarza się też uszkodzenie pęcherza moczowego w czasie histeroskopii diagnostycznej – powikłania histeroskopii zdarzają się niezmiernie rzadko.
Pełne gojenie się macicy po histeroskopii operacyjnej zwykle trwa około 4-6 tygodni.
W Centrum Ginekologii i Położnictwa FemiMea za zabieg histeroskopii diagnostycznej trzeba zapłacić 1500 zł. Histeroskopia z biopsją i badaniem histopatologicznym to koszt 1700 zł, a jeśli usuwamy małego polipa to koszt wyniesie 1900 zł. Histeroskopia zabiegowa konieczna do usuwania większych bądź licznych polipów kosztuje 3000 zł.
- Długość zwolnienia lekarskiego jest uzależniona przede wszystkim od zakresu zabiegu, ogólnego stanu zdrowia Pacjentki, przebiegu zabiegu oraz wyników badań.
- Zazwyczaj zwolnienie lekarskie jest wypisywane na na około tydzień
