Szczepienie na HPV

Szczepienie na HPV (wirus brodawczaka ludzkiego) jest jednym z najskuteczniejszych sposobów zapobiegania infekcji HPV oraz nowotworom hpv zależnym, gdzie należy wymienić najczęstszą chorobę czyli raka szyjki macicy.

Istnieją dwa rodzaje szczepionek przeciwko HPV dostępne na rynku, które chronią przed najczęstszymi typami wirusa, które są związane z rozwojem raka szyjki macicy i innych nowotworów HPV zależnych.

Obecnie na rynku dostępne są dwa typy szczepionek przeciw hpv:

dwuwalentna dająca odporność przeciwko hpv 16 i 18 oraz
9-cio walentna chroniąca przeciwko hpv wysokoonkogennym: 16, 18, 31, 33 , 45, 52, 58 oraz również przeciwko hpv 6 i 11, niskoonkogenne typy, które wywołują kłykciny kończyste, czyli brodawki płciowe.

Szczepienie przeciw HPV są podawane do 14 roku życia w dwóch, a powyżej tego wieku trzech dawkach. Zaleca się podanie szczepionek przed rozpoczęciem aktywności seksualnej, gdyż wirus HPV przenosi się drogą płciową. Najlepiej wykonać szczepienie przeciwko hpv u nastolatków, dlatego w Polsce są szczepione dziewczynki i chłopcy w wieku 12 i 13 lat.

Szczepionki na HPV są powszechnie zalecane dla nastolatek i nastolatków przed rozpoczęciem aktywności seksualnej – są wtedy najskuteczniejsze, podobnie jak inne szczepienia.

Szczepienia przeciwko hpv mogą być również stosowane u dorosłych w celu zapobiegania infekcji wirusem, szczególnie jeśli nie byli wcześniej narażeni na wirusa HPV.

Ważne jest, aby pamiętać, że szczepienia przeciwko HPV nie chronią przed wszystkimi typami wirusa HPV, dlatego nadal ważne jest utrzymywanie zdrowego stylu życia i stosowanie zasad higieny seksualnej, a także badań profilaktycznych. Szczepienie na HPV powinno być wykonane po kwalifikacji lekarskiej, w czasie której specjalista oceni indywidualne ryzyko, a także przedstawi wszelkie korzyści szczepienia przeciw hpv oraz możliwe niepożądane odczyny poszczepienne.

Szczepionka na HPV jest wysoce skuteczna w zapobieganiu zarówno infekcji wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV), jak i wywoływanym przez wirusy HPV stanom przedrakowym (HSIL – CIN2/3) czy rakowi szyjki macicy .

Skuteczność ochrony przed zakażeniem HPV po szczepieniu jest znacznie wyższa niż po naturalnym przechorowaniu infekcji.

Kolejnym argumentem na korzyść szczepienia przeciwko hpv jest fakt, iż wirus brodawczaka ludzkiego odpowiada nie tylko za raka szyjki macicy, lecz także raka gardła, odbytu, sromu, pochwy, prącia i języka. Szczepionka 9-walentna chroni również przed infekcjami wirusami HPV, które powodują brodawki narządów płciowych, najczęściej wywoływane przez zakażenie wirusem hpv 6 i 11.

Szczepienie przeciwko hpv są najbardziej skuteczne, jeśli są podawane przed rozpoczęciem aktywności seksualnej, kiedy dana osoba nie jest narażona jeszcze na zakażenie wirusem HPV. Dlatego zaleca się, aby dziewczynki i chłopcy otrzymali szczepionkę w wieku 12-13 lat. Schemat szczepienia przeciw hpv obejmuje u nastolatków dwie dawki szczepionki przeciwko hpv podane w odstępie 6 miesięcy.

Nowotwory zależne od HPV są nowotworami, które wywołane są przez zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV). HPV jest najpowszechniejszym wirusem przenoszonym drogą płciową, który może prowadzić do wielu różnych nowotworów, zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet.

Nowotwory zależne od HPV u kobiet obejmują raka szyjki macicy, raka sromu, raka pochwy i raka odbytu.

Rak szyjki macicy jest najczęstszym nowotworem zależnym od HPV u kobiet. HPV jest odpowiedzialny za ponad 97% przypadków raka szyjki macicy.

W przypadku mężczyzn, HPV może prowadzić do raka gardła, raka odbytu i raka prącia. Rak gardła związany z HPV jest coraz częstszym problemem, szczególnie u młodych mężczyzn. Szacuje się, że rak gardła u mężczyzn będący konsekwencją zakażenia hpv stanowi obecnie około 30 % przypadków tej choroby.

Wirus HPV jest przenoszony drogą płciową i jest zakaźny nawet bez występowania jakichkolwiek objawów.

Dlatego ważne jest, aby unikać ryzykownych zachowań seksualnych w celu zminimalizowania ryzyka zakażenia hpv. Warto podkreślić, że zabezpieczenia, takie jak prezerwatywy nie niwelują zupełnie ryzyka zakażenia HPV.

Nawet w populacji zaszczepionej przeciwko hpv należy pamiętać aby wykonywać badania przesiewowe w kierunku raka szyjki macicy, które do 30 roku życia powinna stanowić cytologia płynną LBC, a dla kobiet po ukończeniu tego wieku test na HPV.

Regularne badania cytologiczne (Pap test) u kobiet oraz badania u mężczyzn mogą pomóc w wykryciu i wcześniejszym leczeniu nowotworów zależnych od HPV.

Dodatni wynik testu na HPV bądź nieprawidłowa cytologia powinny skłonić do wykonania kolposkopii, stanowiącej diagnostykę pogłębioną w programie profilaktyki raka szyjki macicy, więcej o tym badaniu przeczytasz tutaj.

Autor:Dr n. med. Wojciech Homola, specjalista położnictwa i ginekologii, autor wielu prac naukowych z zakresu HPV oraz profilaktyki raka szyjki macicy, wieloletni wykładowca akademicki. Na codzień prowadzi ciąże, pomaga w doborze antykoncepcji, wykonuje kolposkopie, histeroskopie oraz zabiegi LEEP – elektrokonizacje szyjki macicy.